Współczesna genealogia nie opiera się tylko na szperaniu w księgach kościelnych oraz w dokumentach USC. Osoby chcące badać przeszłość swoich rodzin, coraz częściej sięgają do źródeł, o których jeszcze kilka lat temu byśmy nie pomyśleli. Jednym z takich źródeł są niemieckie urzędy meldunkowe (Melderegister). W ostatnim czasie miałem przyjemność pośredniczenia w kontaktach z urzędami i archiwami miejskimi w: Braunschweigu, Berlinie, Duisburgu i Augsburgu.
Kto poszukuje i czego?
Kto w ogóle szuka informacji w niemieckich urzędach meldunkowych? Z perspektywy Polski, są to osoby, których członkowie rodziny – np. rodzeństwo dziadków, pradziakdów itp. – wyjechali po II wojnie światowej, albo i wcześniej, do Niemiec. Tam się na osiedlilim mieszkali całe życie i zmarli. Poszukiwane są najczęściej dokumenty poświadczające daty śmierci, miejsca zamieszkania (karty meldunkowe) oraz miejsca pochówku. Ale nie tylko.
Na początku kwietnia pozytywnie został rozpatrzony wniosek z urzędu w Duisburgu, gdzie szukałem informacji o rodzinie Pepliński. Po dwóch miesiącach oczekiwania, z urzędu tego otrzymałem kopie następujących dokumentów: akt małżeństwa z 1909 r., akt zgonu poszukiwanej osoby (1962 r.), karty meldunkowe, w których znajdowały się dodatkowe informacje o członkach rodziny i miejscach zamieszkania, wyciąg z rejestru gospodarstwa domowego oraz dokumenty związane z działalnością gospodarczą, którą prowadziła poszukiwana osoba.
Gdzie szukać rejestrów meldunkowych?
W zależności od tego, z jakich lat poszukujemy dokumentów, to też różne urzędy mogą być w ich posiadaniu. Przy czym najczęściej są to albo archiwa miejskie, działające bezpośrednio przy urzędach miejskich albo też archiwa państwowe. Gdzie konkretnie należy szukać, to jest też uzależnione od miasta, w którym poszukujemy i struktury samego archiwum. Jeśli swoje zapytanie wyślemy do niewłaściwego urzędu, to najczęściej otrzymamy odpowiedź zwrotną, w której zostaniemy pokierowani w odpowiednie miejsce.
Jak widać na powyższym zrzucie ekranu, pracownik berlińskiego Landesarchiv napisał nawet szczegółowo, jakie informacje powinniśmy mieć, aby rozpocząć poszukiwania. A to jest jedna z najważniejszych rzeczy. Im więcej informacji uzyska od nas instytująca mająca rozpocząć poszukiwania, tym większa jest szansa na powodzenie. Podstawowe dane o poszukiwanej osobie powinny zawierać: imię i nazwisko (w przypadku kobiet również nazwisko panieńskie), datę i miejsce urodzenia, a czasami też informacje o rodzicach.
Czas oczekiwania i koszty pozyskania rejestru meldunkowego
Czas oczekiwania na realizację wniosku jest różny, podobnie jak droga jego złożenia. Niektórym urzędom wystarczy wiadomość mailowa, inne urzędy mają gotowe formularze do wypełnienia na swojej stronie internetowej, a jeszcze inne preferują korespondencję tradycyjną. Rozbieżności w czasie oczekiwania na odpowiedź są zależne – moim zdaniem – od tego, z jakim miastem mamy do czynienia. Im większe, tym z dłuższy będzie czas oczekiwania na odpowiedź.
Za przeprowadzane kwerendy urzędy pobierają oczywiście opłaty. Każdy urząd ma swój cennik, z którym należy się wcześniej zapoznać. Zarówno jeśli chodzi o samą kwerendę, jak i koszty wykonania kserokopii dokumentów. Czasami przed ostatecznym potwierdzeniem rozpoczęcia poszukiwań, urząd wysyła informacje o takowych kosztach.
To chyba najważniejsze informacje, jakie powinno się posiadać przed podjęciem poszukiwań w niemieckich urzędach meldunkowych.
A może ty też poszukujesz swoich przodków na terenie Niemiec i szukasz pomocy?
W razie pytań zapraszam do kontaktu na adres mailowy: robert@hellfeier.net.
