Każdy kto zajmuje się genealogią, z biegiem lat gromadzi coraz więcej dokumentów związanych ze swoimi przodkami – główne zapisów kościelnych i aktów urzędu stanu cywilnego. Wszakże to właśnie w tych dokumentach odnajdujemy najbardziej interesujące nas informacje: daty urodzeń, ślubów czy też zgonów.
Na pewnym etapie poszukiwań zaczynamy się zastanawiać w jakiej formie zapisywać tego typu informacje. Z jednej strony tak, aby nie było wątpliwości co oznaczają, a z drugiej, aby były zwięzłe i czytelne – nie tylko dla nas, jako dla poszukiwaczy ale także dla osób postronnych, które na co dzień nie mają wiele wspólnego z genealogią.
Mam tu na myśli głównie skróty i symbole, które najczęściej odnoszą się do dat (ale nie tylko). A w przypadku pisanych opracowań o historii rodziny (książek, albumów itp.) również do odpowiednio skonstruowanych przypisów.
Zacznijmy od skrótów odnoszących się do dat:
- * – znak mnożenia (data urodzenia)
- ~ – tylda (data chrztu)
- + – znak plusa (data śmierci)
- ± – znak plus-minus (data pogrzebu)
- ∞ – znak nieskończoności (data ślubu)
- ∞§ – paragraf + znak nieskończoności (data zawarcia związku małżeńskiego)
- ∞∆ – inkrementacja + znak nieskończoności (data zawarcia ślubu kościelnego)
Jeśli chodzi o dwa ostatnie znaki, to z nimi będziemy mieli do czynienia w sytuacji, w której małżonkowie zawarli zarówno ślub w kościele, jak i związek małżeński w USC. W przypadku byłych niemieckich terenów położonych obecnie w Polsce, jak i całego dawnego państwa pruskiego, związki małżeńskie zawierano od końca 1874 r. Związane jest to z tym, że urzędy stanu cywilnego na terenie Prus powstały 1.10.1874 r. na mocy ustawy z 9 marca tego samego roku. Urzędnicy stanu cywilnego prowadzili trzy rodzaje ksiąg: urodzeń, małżeństw i zgonów (w odróżnieniu do parafii, które prowadziły księgi chrztów, ślubów i pogrzebów). Każdy urząd prowadził równolegle dwa rodzaju rejestrów – rejestr główny (Hauptregister) i poboczny (Nebenregister).
Skróty w przypisach
Dobrą, a wręcz konieczną praktyką, powinno być opisywanie wszystkiego, co nie pochodzi z naszych zbiorów. Dlatego też dużą wagę przywiązuję do stosowania przypisów w opracowywanych przeze mnie dokumentacjach z poszukiwań genealogicznych. A te w niektórych przypadkach mają po kilkadziesiąt a nawet kilkaset stron.
W przypadku takich skrótów wyznaję zasadę, że powinny być one jak najkrótsze, a jednocześnie jak najbardziej czytelne. Robiąc np. przypis do źródła aktu urodzenia nie napiszę: „Archiwum Państwowe w Opolu, Urząd Stanu Cywilnego Strzeleczki, akt urodzenia nr 40/1890” tylko „APO, USC Strzeleczki, AU nr 40/1890” – numer aktu urodzenia można jeszcze skrócić do „AU-40/1890”. Niektórzy przypisy odnoszące się do źródeł archiwalnych uzupełniają dodatkowo o sygnaturę konkretnych akt.
Przykładowe skróty do przypisów:
- AP – archiwum państwowe (np. APO – Archiwum Państwowe w Opolu, APK – Archiwum Państwowe w Katowicach itd.)
- USC – Urząd Stanu Cywilnego
- Ks.-C. – księga chrztów
- Ks.-Ś. – księga ślubów
- Ks.-P. – księga pogrzebów
- AU – akt urodzenia
- AM – akt małżeństwa
- AZ – akt zgonu
- par. – parafia
- sygn. – sygnatura
- s. – strona
- b. p. – bez paginacji
Dla kogo to wszystko? Zapyta ktoś. Odpowiadam: dla nas. A po co? Głównie dlatego, abyśmy po latach nadal wiedzieli skąd czerpaliśmy źródła do naszych poszukiwań. Często jest tak, że odnajdując jakiś dokument, odkładamy go na przysłowiową półkę. Gdy wracamy do niego po latach okazuje się, że nie wiemy skąd go mamy i nie możemy go ponownie odnaleźć (jeśli np. zawczasu nie zrobiliśmy sobie cyfrowej kopii).
Zaś bieżące opisywanie i dokumentowanie swoich znaleźć na pewno ułatwi nam życie.
- Przykładowe skróty i symbole genealogiczne do pobrania >> kliknij.
